Współpraca neurologa, osteopaty i fizjoterapeuty w leczeniu wzmożonego napięcia mięśniowego.
Wzmożone napięcie mięśniowe występujące u niemowląt określane jest mianem hipertonii. Schorzenie to wiąże się z nieodpowiednią pracą układu nerwowego i w rezultacie ze zwiększeniem się napięcia mięśniowego. Od napięcia mięśni zależny będzie prawidłowy rozwój ruchowy dziecka. Zatem u niemowląt ze wzmożonym napięciem mięśniowym, obserwowane są problemy z przechodzeniem przez kolejne etapy rozwojowe: siadanie, chodzenie.
Spis treści
Wzmożone napięcie u niemowląt – czym jest?
Celem wyjaśnienia, na czym właściwie polega wzmożone napięcie mięśniowe, warto mieć na względzie, jak wygląda rozwój ruchowy u noworodka oraz niemowlęcia. Maluch zaraz po urodzeniu nie ma ukształtowanych w pełni narządów ruchu, układu nerwowego oraz mięśni. Jego ciało musi się dopiero nauczyć właściwych reakcji na bodźce i koordynacji ruchowej. Z tego względu, dziecko reaguje gwałtownie na szybkie zmiany otoczenia, pojawienie się nowych bodźców czy ból. Reakcje przejawiają się w napięciu oraz w naprężeniu całości ciała, nierzadko także wyginaniem się w tył. Sporadycznie występujące tego typu zachowania u niemowlęcia, które można wytłumaczyć zewnętrznymi czynnikami, nie są żadnym problemem. Nierzadko jednakże można zaobserwować znaczące napięcie mięśni, które występuje ze wzmożoną częstotliwością, nawet wówczas, kiedy maluch wydaje się być spokojny. Świadczyć to może właśnie o wzmożonym napięciu mięśni, które utrudnia dziecku wykonywanie niektórych ruchów.
Wzmożone napięcie mięśniowe – właściwa diagnoza oraz leczenie szansą na prawidłowy rozwój dziecka
Sporo osób obawia się wizyty u neurologa dziecięcego ze względu na możliwość usłyszenia negatywnej wiadomości. Jest to duży błąd, gdyż bagatelizowane problemy nie znikną, a ich zdiagnozowanie stanowi niezbędny krok do pozbycia się zaburzeń. Młodzi rodzice nierzadko podejrzewają, iż rozpoznane wzmożone napięcie mięśni jest wyrokiem dla malucha. To błędne myślenie. Jeżeli diagnoza zostanie postawiona odpowiednio wcześnie, możliwość całkowitego wyleczenia pociechy, zwykle nie jest problemem. Nie jest przy tym wymagane wdrożenie farmakoterapii, celem wyleczenia wystarczająca będzie odpowiednia rehabilitacja. Neurolog dziecięcy po tym, jak stwierdzi zaburzenie, skieruje dziecko na fizjoterapię, którą prowadzi się m.in. metodą Vojty (uciskanie właściwych miejsc na ciele niemowlęcia przez fizjoterapeutę) albo metodą NDT-BOBATH (głaskanie oraz masowanie dziecka i właściwe poruszanie jego ciałem w celu nauczenia go odpowiednich wzorców poruszania). Rodzice dostają także wskazania związane z odpowiednią pielęgnacją dziecka oraz wykonywanie ćwiczeń w domu, które przyczynią się do zwalczenia zwiększonego napięcia mięśni. Większość takich ćwiczeń wykonuje się pod postacią zabawy, dlatego maluchy nie obawiają się rehabilitacji, a nawet są w stanie ją polubić.
Wzmożone napięcie mięśni – czym grozi brak albo błędna diagnoza?
Wzmożone napięcie mięśni jest schorzeniem prostym do całkowitego wyleczenia. Niemniej jednak będzie to wymagało szybkiej reakcji, gdyż pierwsze z miesięcy rozwoju malucha są dla niego bardzo ważne. Bagatelizowanie tego problemu i brak odpowiedniej diagnozy, może się zakończyć poważnymi konsekwencjami. Jeżeli mimo odbycia wizyty u lekarza, który nie dostrzegł żadnego problemu, ciągle zauważamy niepokojące nas zachowania u dziecka, nie powinniśmy się wahać i zgłosić do dziecięcego neurologa. To najlepszy ze specjalistów odnośnie do wzmożonego napięcia mięśni u niemowląt. Jeżeli schorzenie nie zostanie zdiagnozowane w odpowiednim czasie, mogą pojawić się bolesne przykurcze mięśniowe (w tym też trwałe przykurcze), wady postawy oraz kłopoty z koncentracją na kolejnych etapach rozwoju. Wzmożone napięcie mięśni może stanowić również symptom innych schorzeń neurologicznych, które na wczesnych etapach są prostsze do zahamowania albo wyleczenia. Nie trzeba się obawiać lekarza. Warto zadbać o właściwą diagnostykę malucha i jego rozwój.
Jak wygląda rehabilitacja niemowląt ze zwiększonym napięciem mięśni?
Wzmożone napięcie mięśni to problem, jak najbardziej odwracalny, niemniej nie można oczekiwać, iż sam minie. Zatem zaraz po tym, jak zaobserwujemy niepokojące symptomy, powinniśmy udać się z dzieckiem do właściwego specjalisty. Fizjoterapeuta dla dzieci dobierze właściwą terapię manualną, jak również wskaże metody postępowania w domu. Idealnym wsparciem dla rehabilitacji malucha będzie właściwa pielęgnacja oraz opieka rodziców z uwzględnieniem zaleceń od fizjoterapeuty.
Najważniejszym zadaniem rehabilitacji jest przywrócenie odpowiedniego, a zatem symetrycznego napięcia mięśniowego. Wzmożone napięcie nie może zostać zbagatelizowane, gdyż nieprawidłowość nie pozostanie obojętna dla dalszego rozwoju malucha. Trzeba mieć na względzie, iż dziecko zakoduje sobie złe wzorce ruchu i postawy, a w dalszych etapach będzie narażone na sprawiające ból przykurcze mięśni, jak również problemy z koncentracją. Im szybciej zostanie rozpoczęta rehabilitacja, tym większe są szanse na właściwy rozwój dziecka.
